Seyid Nesimi Kimdir? - Enel Hak Nedir?
Seyid Nesimi’nin doğumu ve şahadeti hakkında kesin bilgiler yoktur. Tahmini bilgilere göre Nesimi 1339-1344 yılları arasında doğmuştur. 1417 veya 1418 yılında derisi yüzülmek suretiyle şahadete ulaşmıştır.
Nesimi köken olarak Alevi değildir. Sonraları Aleviliği benimsemiş ve şahadetinden sonra da ona en büyük sahiplenmeyi Aleviler yapmıştır.
Nesimi’nin işkence görmesine ve derisinin yüzülmesine sebep olan "Enel Hak" düşüncesiydi. Bu düşüncenin ilk temsilcisi Hallac-ı Mansur’dur. Enel Hak Arapça bir kelimedir ve anlamı "Ben Tanrıyım", "Ben Hakikatim" dir. Şüphesiz Nesimi bu düşüncenin hayatına mal olacağını bile bile dile getiriyor, yayıyordu. Nesimi, düşüncesinin ve inancının bedelini ödemeye hazırdı.
* ("Enel hak kelime anlamı olarak ben tanrıyım manasına gelse bile , aslında anlatılmak istenen insanın tanrının bir parçası olduğu ve ondan gelip yine ona dönüleceği teorisidir.")
Egemenler Nesimi’nin dinden çıkmış biri olduğuna karar vererek onu idama mahkûm ettiler. İdama mahkûm edilen Nesimi değil, Nesimi’nin şahsında Enel Hak düşüncesi/inancıydı.
Nesimi’ye idam fermanı hazırlayan kadı şöyle yazıyordu fermanında: "Bu öyle bir mundardır ki, kanının değdiği yeri yıkamakla temizlenmez. Orayı yakmak, koparmak gerekir".
Ama yaşam öyle "tesadüflerle" dolu ki anlatılmaz. Bu tesadüflerden biri de Nesimi’nin infazı sırasında gerçekleşti. Kadının fermanı yüksek sesle topluma okunduktan sonra infaza geçildi. Celladın bıçak darbesi sonucu Nesimi’den fışkıran kandan bir kaç damla idam fermanını yazan kadının parmağına değdi. Tabii ki kadı parmağını kesmez. Ve Nesimi tarihe geçen şu sözleri söyler: "Sen şeriat uğruna bir parmağını bile kesmezsin. Hâlbuki görüyorsun ki, biz inancımız yolunda kendi kanımızla yıkanıyoruz".
Nesimi günümüzde de Aleviler tarafından önder bir şahsiyet olarak kabul görmektedir.
Hakk, Muhammed, Ali bizlere Seyid Nesiminin yandigi gib Hakk askiyla yanmayi nasip etsin!
Ne büyük mutluluk, yolunu bulup, Zalime Zulüme karsin yolundan dönmemek!
kah çıkarım gökyüzüne seyrederim âlemi
kah inerim yeryüzüne seyreder âlem beni
kah giderim medreseye ders veririm hak için
kah giderim meyhaneye dem çekerim aşk için
ben melâmi hırkasını kendim giydim eğnime
ar ve namus şişesini taşa çaldım kime ne
Neşet Ertaş - Haydar Haydar
Ben melamet hırkasını kendim giydim eynime
Ar u namus şişesini taşa çaldım kime ne
Haydar Haydar taşa çaldım kime ne
Sofular haram demişler aşkımın şarabına
Ben doldurur ben içerim günah benim kime ne
Haydar Haydar günah benim kime ne
Gah çıkarım gökyüzüne seyrederim alemi
Gah inerim yeryüzüne seyreder alem beni
Haydar Haydar seyreder alem beni
Nesimi''ye sorsalar ki yarin ilen hoş musun
Hoş oluyum olmuyayım o yar benim kime ne
Haydar Haydar o yar benim kime ne
